Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕMΕΣ προβάλλουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους “Μεταμοντέρνο αμερικανικό νουάρ” τη Δευτέρα 31 Ιουλίου στις 21:30’ στο θερινό σινεμά ΑΠΟΛΛΩΝ (Σαρανταπόρου 4 – Βασιλέως Γεωργίου, τηλ. 2310828642) το ατμοσφαιρικό φιλμ νουάρ του Ρόμπερτ Σιόντμακ “Η γυναίκα-φάντασμα” (ΗΠΑ, 1944, ασπρόμαυρη, 87’). Παίζουν: Φρανσό Τόουν, Έλα Ρέινς, Άλαν Κέρτις, Τόμας Γκόμεζ.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη ανάλυση θα διανεμηθεί στους θεατές, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.
Το προς συζήτηση θέμα στο σεμινάριο για τον κινηματογράφο θα είναι: Το σινεμά του Σιόντμακ και των άλλων Ευρωπαίων δημιουργών στις ΗΠΑ.
Ένας άντρας γυρνάει από τον πόλεμο και κατηγορείται για τη δολοφονία της γυναίκας του. Μεταξύ αυτών που θα τον βοηθήσουν είναι και μια κοπέλα.
Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ο Σιόντμακ εντυπωσιάζει στην Αμερική με την πρώτη, παρόλο που από τους παραγωγούς δεν αναμενόταν η Γυναίκα φάντασμα να γίνει μεγάλη επιτυχία. Η γόνιμη φαντασία του Γούλριτς (υπογράφει με το ψευδώνυμο Γουίλιαμ Άιρις), που πάντα γνώριζε να προσφέρει κοινωνικές υπερσημασίες στην παραφιλολογία, επιτρέπει στον Γερμανό μετρ να προχωρήσει σε μια μεταμοντέρνα πρωτοπορία: Σκηνοθετεί με βάση την εξπρεσιονιστική του εμπειρία, με όγκους, σκιές, μαύρα σκοτάδια και προσδίδει την αίσθηση του γοτθικού μελοδράματος. Η ένταση εξασφαλίζεται με την πιθανότητα μέχρι και την τελευταία στιγμή να ακυρωθεί μια εκτέλεση.
Ένας άντρας γυρνάει από το μέτωπο και κατηγορείται για τη δολοφονία της γυναίκας του. Μεταξύ αυτών που θα τον βοηθήσουν είναι και μια κοπέλα. Αφήγηση με ελλείψεις, νύξεις, υπαινιγμούς, απότομα cut στο μοντάζ, έμφαση στο κενό, στο ελλείπον, στην αποπροσωποποίηση και στην υποκατάσταση. Ο Σιόντμακ μαθαίνει και κρίνει στα γρήγορα την Αμερική ως χώρα των μηχανών, της απάτης, της μεταφοράς των πάντων σε αναπαραστάσιμες και όχι πραγματικές μορφές, καθώς και του ανθρώπου που εξαφανίζεται ως είδος. Όλα αυτά τα προσφέρει ελλειπτικά (εκπληκτικό το πλάνο με το καπέλο στο δρόμο του νεκρού ανθρώπου που δεν θα δούμε ποτέ) ως το τέλος στο οποίο οδηγεί με πικρό τρόπο αυτή η αντίληψη. Τα πάντα τεχνοκρατικά, ελλείποντα, χαμένα, με τους τύπους να κερδίζουν μεν αλλά χωρίς ουσία. Στην αρχή της ταινίας, ένα πορτρέτο της νεκρής υπαινίσσεται τη μηδέποτε ουσιαστική ύπαρξη της. Και στο τέλος, όταν όλα φαίνονται καλά, ένα μαγνητόφωνο υποκαθιστά τη ζώσα φωνή και την προσωπική επικοινωνία. Μίνι αριστούργημα.»
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΗ «ΓΥΝΑΙΚΑ-ΦΑΝΤΑΣΜΑ»
Εξάλλου, 10 λόγοι για να μη χάσετε την Γυναίκα-φάντασμα, σύμφωνα με τη Λέσχη, είναι:
- Γιατί είναι ένα κορυφαίο φιλμ νουάρ, αλλά δυστυχώς όχι ιδιαίτερα γνωστό.
- Για τους εξαιρετικούς ρόλους σε όλα τα επίπεδα.
- Για την εξαιρετική σκηνοθεσία του Σιόντμακ που παίζει με τις ελλείψεις, τους φωτισμούς, τις απουσίες και τις ρευστές ταυτότητες.
- Για τις δυο μνημειώδεις σκηνές του φιλμ, στην αρχή με το καπέλο του νεκρού και στο τέλος με το μαγνητόφωνο.
- Για τη φανταστική εμμονή στη λεπτομέρεια που καθορίζει όλη τη διαδικασία αφήγησης του φιλμ.
- Γιατί άλλη μια φορά ο σεναριογράφος Γουίλιαμ Άιρις δείχνει μια ευτυχή κατάληξη στην κινηματογραφική οθόνη.
- Για το φανταστικό, εκπληκτικό τέλος, όπου το χάπι εντ ροκανίζεται επιμελώς.
- Γιατί όταν διαβάζουμε το μυθιστόρημα εισπράττουμε κάτι άλλο, και από την ταινία κάτι διαφορετικό. Στο μεν βιβλίο η γραφή είναι αγωνιακή, στη δε ταινία οι ρυθμοί, τεχνητά αργοί και ράθυμοι, ανακόπτουν την επέλαση της ίντριγκας για να στραφεί αλλού η προσοχή.
- Για τη διακριτικά μεν αλλά τελικά σκληρή κριτική που ασκεί ο Σιόντμακ στις ΗΠΑ, όπου μόλις έχει φτάσει.
- Γιατί εκείνο που καταχωρεί στις ΗΠΑ είναι απιστία, υποκατάσταση, διαγραφή των προσώπων και αναφορές σε αυτά μέσα από ομοιώματα, τέλος της προσωπικής επαφής και αντικατάστασή της από μηχανικά μέσα.
Υ.Γ. Τη Δευτέρα 7 Αυγούστου στις 21.30 η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ προβάλλουν στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος το πολιτικό θρίλερ του Τζον Σλέσιντζερ Ανθρωποκυνηγητό (1976).
