Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕMΕΣ, με τη συμπαράσταση του 30ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, προβάλλουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους «Λουκίνο όπως Βισκόντι» στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 231023365) τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου στις 21:00 το αριστουργηματικό ιστορικό δράμα «Η λεοπάρδαλη της Σικελίας» (Ιταλία, 1963, έγχρωμη, 186’). Παίζουν: Μπαρτ Λάνκαστερ, Κλαούντια Καρντινάλε, Αλέν Ντελόν, Πάολο Στόπα, Ρόμολο Βάλι.

Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Νίνου Φένεκ Μικελίδη. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο σεμινάριο για τον κινηματογράφο θα είναι: Οι φεουδαρχικές δομές, πως αυτές καταλύονται και μεταφέρονται σε άλλες δυνάμεις: Από τον Βισκόντι στο σπαγγέτι γουέστερν.

Ένας ηλικιωμένος Σικελός πρίγκιπας προσπαθεί να προσαρμοστεί στην Ιταλία της δεκαετίας του 1860. Για  να εξασφαλίσει την άνετη ζωή του, αλλά και τη διαιώνιση της τάξης του, κανονίζει να παντρέψει τον ανιψιό του με την κόρη ενός πλούσιου έμπορα.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Τοιχογραφία ενός κόσμου που εξαφανίζεται για να δώσει τη θέση του σε μια άλλη, αδηφάγο τάξη (την αστική), η μεγάλης διάρκειας, επικών διαστάσεων, αυτή ταινία του Λουκίνο Βισκόντι (1906-1976) είναι διασκευή ενός κλασικού μυθιστορήματος του Τζιουζέπε Ντι Λαμπεντούζα.

Βασικός πρωταγωνιστής είναι ο ηλικιωμένος Σικελός πρίγκιπας Ντον Φαμπρίτσιο Σαλίνα (Λάνκαστερ, που όπως παραδέχτηκε αργότερα βάσισε το χαρακτήρα του σ’εκείνον του Βισκόντι), γνωστός με το παρατσούκλι “Λεοπάρδαλη”. Ο Σαλίνα  αγωνίζεται να επιβιώσει στην ιταλική κοινωνία της δεκαετίας του 1860, μια κοινωνία που διαρκώς μεταβάλλεται. Σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει την άνετη ζωή του, αλλά και τη διαιώνιση της τάξης του, κανονίζει να παντρέψει τον ανιψιό του Τανκρέντι (Ντελόν) με την Άντζελα (Καρντινάλε), κόρη ενός πλούσιου έμπορα.

Εξαίσια, με μεγαλοπρέπεια στην ανασύνθεση της εποχής, ταινία, με τον με μαρξιστικές ιδέες αριστοκράτη Βισκόντι να διαλογίζεται πάνω στην Ιστορία, διεισδύοντας με οξυδέρκεια και κριτικό μάτι στις κοινωνικές και άλλες αλλαγές μιας μεταβατικής περιόδου στην ιστορία της Ιταλίας (εκείνης του Γαριβάλδη και των συνεχών επαναστάσεων, εποχή με την οποία είχε καταπιαστεί με το εξίσου εξαιρετικό Senso του), συνδυάζοντας με μαεστρία τα προσωπικά με τα κοινωνικά θέματα.

Ο Βισκόντι χρησιμοποίησε τον αρκετά μεγάλο προϋπολογισμό που του πρόσφερε η Φοξ, η αμερικανική παραγωγός εταιρία (που στη συνέχεια πετσόκοψε και ξαναμόνταρε την ταινία σε μια μικρότερης διάρκειας κόπια μέχρι το 1983, όταν τελικά αποκαταστήθηκε η πρωτότυπη, θαυμάσια σε επικό εύρος και χρώματα βερσιόν της) για να στήσει με λαμπρότητα και αυθεντικότητα μιαν ολόκληρη εποχή, κινώντας με άνεση την κάμερά του στα μεγαλοπρεπή ντεκόρ του, χρησιμοποιώντας τη σινεμασκοπική οθόνη, τα χρώματα και τους φωτισμούς για να τονίσει ψυχολογικές και άλλες καταστάσεις και να δημιουργήσει την ατμόσφαιρα της φθοράς, με τη βοήθεια της πράγματι έξοχης φωτογραφίας του Τζιουζέπε Ροτούνο.

Πραγματικός άθλος στην όλη ταινία, η εκπληκτική, στημένη με ιδιοφυή έμπνευση, σκηνή του χορού, διάρκειας μιας σχεδόν ώρας (το ένα δηλαδή τρίτο της ταινίας), που παρουσιάζει την παράδοση της σκυτάλης από μια φθίνουσα αριστοκρατία σε μια ανερχόμενη αστική τάξη, είναι μια από τις πιο αριστουργηματικές, αντάξιες ανθολογίας σκηνές, που έδωσε ο παγκόσμιος κινηματογράφος – σ’ αυτήν ο νεαρός, πρώην επαναστάτης, πρίγκιπας Τανκρέντο παραδίνεται ψυχή τε και σώματι στην αγκαλιά της όμορφης αλλά ακαλλιέργητης Άντζελα, καθώς και στην ακαταμάχητη έλξη της πλούσιας αστικής τάξης της, ενώ ο ηλικιωμένος πρίγκιπας Σαλίνα, ανακαλώντας το παρελθόν του όσο κι εκείνο της τάξης του, αλλά και προσβλέποντας στο χωρίς διέξοδο μέλλον και των δυο τους, αποφασίζει τελικά ν’ αποσυρθεί στη μοναξιά του.

Με ένα διαυγές στις αναλύσεις του, σφιχτοδεμένο και με αδρά σκιτσαρισμένους χαρακτήρες, σενάριο, με τέλειες ερμηνείες, μέχρι και εκείνη του τελευταίου κομπάρσου, ο Βισκόντι έφτιαξε μιαν από τις πιο ώριμες ταινίες του. Ο Μπαρτ Λάνκαστερ, που πολλοί πίστευαν ότι δεν θα κατάφερνε να ζωντανέψει πειστικά το Σικελό πρίγκιπα, πέτυχε, χάρη στην εξαιρετική του ευαισθησία αλλά και την άφθαστη επαγγελματικότητά του να δώσει μιαν από τις καλύτερες και πιο πειστικές ερμηνείες της καριέρας του. Ερμηνείες δυνατές έδωσαν και δυο νεότεροι ηθοποιοί: ο Αλέν Ντελόν και η Κλαούντια Καρντινάλε. Ενώ, η δύναμη και η ομορφιά της ταινίας της εξασφάλισαν τον Χρυσό Φοίνικα καλύτερης ταινίας του φεστιβάλ των Καννών.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΗ «ΛΕΟΠΑΡΔΑΛΗ ΤΗΣ ΣΙΚΕΛΙΑΣ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μη χάσετε τη Λεοπάρδαλη της Σικελίας, σύμφωνα με τη Λέσχη, είναι:

Για την υποδειγματική διασκευή του πρωτότυπου λογοτεχνικού έργου, το οποίο ο Βισκόντι τροποποιεί προς το δυναμικότερο τις κοινωνικές του σημασίες.

Για τη φανταστική σηματοδότηση του ρόλου του πατριάρχη από τον Μπαρτ Λάνκαστερ. Αποδεικνύεται πως ήταν ο αγαπημένος ηθοποιός του Βισκόντι γιατι τον αξιοποίησε επίσης στη Γοητεία της αμαρτίας αλλά και με έναν εκπληκτικό τρόπο στη Μπελίσιμα, όπου βλέπουμε σκηνές από ασπρόμαυρη ταινία του.

Για τη φανταστική διεύθυνση αμέτρητων ηθοποιών πρώτης κλάσης, αλλά και β’ διαλογής την εποχή εκεινή. Προσπαθήστέ, λοιπόν, να ξεχωρίσετε τους Τζουλιάνο Τζέμα, Τέρενς Χιλ, Πιέρ Κλεμαντί κα.

Για την εξαιρετική μουσική του Νίνο Ρότα που συνοδεύει υποδειγματικά όλη τη δράση και την υπογραμμίζει.

Για την εκπληκτική φωτογραφία του Τζουζέπε Ροτούνο, που αναπαράγει στην κυριολεξία πίνακες γνωστών ζωγράφων.

Για μια καλλιτεχνική διεύθυνση τόσο υψηλού επιπέδου (κοστούμια,ντεκόρ) που δε νομιζουμε να έχουμε δει άλλη φορά.

Για τη σπουδαία χρονολογική μετατόπιση όπου ο δημιουργός μάς μεταφερει 100 χρόνια μετά τη δράση του βιβλίου.

Γιατί ο Βισκόντι επιθετικά και μεταχρονολογημένα μιλάει για τον κυνισμό της νέας γενιάς, ουσιαστικά τους γιάπηδες του ’60.

Για την εκπληκτική σκηνή της μεταβίβασης της εξουσίας, όπου με βδελυγμία η κλασική φεουδαρχία με ανθρωπιστικό πρόσωπο και με κώδικες συμπεριφοράς παραδίδει τη σκυτάλη στα νιάτα που είναι αριβίστικα, κυνικά, οπορτουνιστικά και ανάξια σε σχέση με το παλιό.

Για το φανταστικό τέλος με το οποίο υποδηλώνεται η εκδίκηση του παλιού προτού παραδώσει τη σκυτάλη στο νέο, το οποίο θεωρείται ανεπαρκές και ευνουχισμένο: Ο πατριάρχης (παλιό), παραδίδοντας την εξουσία στον ανηψιό (νέο), φυλάει την πανέμορφη και πάναγνη μνηστή του, μονολογώντας επιγραμματικά “τώρα ένιωσα”.

Υ.Γ. Τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου στις 21.00 η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ προβαλλούν ως κλείσιμο του αφιερώματος τους Λουκίνο όπως Βισκόντι το κοινωνικό δράμα Η γοητεία της αμαρτίας (1974).