Μία ακόμη σημαντική επιστημονική ημερίδα διοργανώνει ο Σύλλογος Φίλων Μουσικής Θεσσαλονίκης (ΣΦΜΘ) την Τετάρτη 16 Μαΐου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Μουσική και Φιλοσοφία».

Ειδήμονες απ’ όλες τις ειδικότητες της φιλοσοφίας, πολλοί από τους οποίους συνδυάζουν και την ιδιότητα του μουσικού δημιουργού και θεωρητικού της Μουσικής, θα αναφερθούν στο εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα της βαθιάς εσωτερικής συγγένειας που συνδέει τον φιλοσοφικό στοχασμό με τη μουσική, ήδη από την αρχαιότητα, από τους Πυθαγορείους, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη.

Θα προσπαθήσουν να αποκαλύψουν τη μουσική που αναδύεται μέσα από τις φιλοσοφικές αναζητήσεις, την πηγή έμπνευσης που έχει προσφέρει ο φιλοσοφικός στοχασμός για τη δημιουργία μουσικών αριστουργημάτων κατά την ιστορική πορεία του ανθρώπου προς μορφές ανώτερης πνευματικής δημιουργίας, αλλά και τη σπουδαιότητα της μουσικής παιδείας για τη διαμόρφωση του ήθους του ανθρώπου και του πολίτη.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

17:00-17:30 ΕΝΑΡΞΗ

Χαιρετισμός του προέδρου του ΣΦΜΘ, κ. Γιάννη Σφενδόνη.

Σύντομοι χαιρετισμοί επισήμων

Χορωδία ΣΦΜΘ (Εισαγωγή στην ημερίδα)

17:30-21:00 ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

Γενική εισήγηση: Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου, oμότιμη καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΑΠΘ, πρόεδρος του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών», ΑΠΘ

Ευάγγελος Μουτσόπουλος, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

«Φιλοσοφία και Μουσική: Θέμα και παραλλαγές στο σύστημα του Πλωτίνου»

Παραλληλίζοντας το φιλοσοφικό σύστημα του Πλωτίνου προς τη μουσουργία, ο συγγραφέας υπογραμμίζει τη διαλεκτική τους αντιστοιχία που οδηγεί στην επανάληψη του απολύτου και την κατίσχυσή του.

Τερέζα Πεντζοπούλου-Βαλαλά, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ομότιμη καθηγήτρια Φιλοσοφίας του ΑΠΘ

«Μουσική και Φιλοσοφία: Wagner, Nietzche, Schopenhauer»

Κάθε μορφή Τέχνης, κάθε αισθητική θεωρία για την Τέχνη, στηρίζεται σε μία φιλοσοφική αντίληψη για τον άνθρωπο. Το έργο, η φιλοσοφική σκέψη και το μουσικό δράμα των τριών μεγάλων μορφών του 19ου αιώνα είναι το πιο φωτεινό παράδειγμα του αναπόσπαστου δεσμού Μουσικής και Φιλοσοφίας.

Σταύρος Μπαλογιάννης, ομότιμος καθηγητής Νευρολογίας του ΑΠΘ

«Η κοσμολογία του Αναξαγόρα και η μουσική των πλανητών του Holst»

Οι κοσμολογικές απόψεις του Αναξαγόρα (500-428 π.Χ.) προηγούνται κατά πολλούς αιώνες της εποχής μας. Προ της δημιουργίας του σύμπαντος από τον Νου δεν υπήρχε ο χωροχρόνος και τα πάντα βρίσκονταν αδιαφοροποίητα σε χαώδη κατάσταση, μέχρι την κινητοποίησή τους από τον Νου, ώστε να σχηματισθούν οι πλανήτες και οι απλανείς αστέρες. Στη μουσική των πλανητών του Gustav Holst (The Planets, Op.32), την οποία συνέθεσε κατά το 1914-1916, εκφράζονται οι κοσμολογικές απόψεις του Αναξαγόρα και υπογραμμίζεται η δύναμη του Νου στη δημιουργία του σύμπαντος και την πορεία των πλανητών.

Στυλιανός Δημόπουλος, επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πολυτεχνείο ΑΠΘ

«Μουσική και Παιδεία κατά τον Αριστοτέλη»

Οι θέσεις του Αριστοτέλη σχετικά με τη μουσική, οι αναλύσεις του για τη θέση της στην εκπαίδευση, και κυρίως οι απόψεις του για τη συμβολή της μουσικής παιδείας στη διαμόρφωση του ήθους του ανθρώπου και του πολίτη, αλλά και για τη διατήρηση και βελτίωση του πολιτεύματος και των θεσμών της πόλης, αναδεικνύουν τον φιλόσοφο σε έναν από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς της μουσικής στον αρχαίο κόσμο και έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνον ως αρχαιογνωσία, αλλά και ως διδασκαλία για τον δικό μας τρόπο ζωής.

Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΑΠΘ

«‘Η Μουσική των Σφαιρών’: Από τον Πυθαγόρα στη ‘συμπαντική μουσική’ του σήμερα»

Οι Πυθαγόρειοι υποστήριξαν ότι τα ουράνια σώματα παράγουν με την κίνησή τους μουσική, γνωστή ως «μουσική των σφαιρών» ή «αρμονία των σφαιρών». Θεώρησαν ότι ο κόσμος όλος είναι δομημένος μαθηματικά και η μουσική μπορεί να μας δείξει πώς λειτουργούν οι αριθμοί στο εσωτερικό του σύμπαντος. Σήμερα οι αστρονόμοι καταγράφουν «ήχους» από το διάστημα, οι οποίοι μας επιτρέπουν να μιλάμε και πάλι με νέους όρους για μια «συμπαντική μουσική».

Επιστημονική συντονίστρια: Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου

Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης: κτίριο Μ2, Αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης

Τετάρτη 16 Μαΐου 2018, 17:00-21:00

Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου

τηλ. 231 089 5800

Η συγκεκριμένη ημερίδα είναι μέρος μιας ευρύτερης σειράς εκδηλώσεων του ΣΦΜΘ με γενικό θέμα «Ο ρόλος της Μουσικής στην ανθρώπινη ζωή και δημιουργία».

Οι εκδηλώσεις αυτές εντάσσονται στην ευρύτερη προσφορά του ιδρυμένου από το 1991 Συλλόγου Φίλων Μουσικής Θεσσαλονίκης, εμπνευστή και δημιουργού του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, ο οποίος μετά την επιτυχή υλοποίηση του βασικού αυτού σκοπού του προχώρησε στην προώθηση και των άλλων στόχων προσφοράς του προς το κοινωνικό σύνολο (πολιτιστικών, μουσικών θεσμών και δράσεων), με κύριο ενδιαφέρον τη νέα γενιά του τόπου μας. Απώτερος, αλλά ακρογωνιαίος στόχος του είναι η λειτουργία σύγχρονης Μουσικής Βιβλιοθήκης και Μουσείου Μουσικών Οργάνων στους χώρους του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Χωρίς καμία κρατική επιχορήγηση ή άλλου είδους ενίσχυση τα τελευταία 20 χρόνια, απένειμε κατ’ έτος υποτροφίες σπουδών στο εξωτερικό σε ταλαντούχους νέους μουσικούς με συνολικό ποσό άνω των 100.000 ευρώ, δημιούργησε -εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια- ένα «πλέγμα» χορωδιών για τη νεολαία (νεανική, παιδική και φυτώριο), δημιούργησε το θεσμό των Νεανικών Μαθητικών Μουσικών Συνόλων για σχολεία από όλη την Ελλάδα, όπως επίσης τον κύκλο παρουσιάσεως -με προβολές και διαλέξεις- παγκοσμίου φήμης μουσικών καλλιτεχνών. Προχωρεί επίσης και στην αναδιοργάνωση του Νεανικού Διαδικτυακού Ραδιοφωνικού Σταθμού του και θεσμοθετεί την εντυπωσιακή «Γιορτή της Πανσελήνου».

Κατά την παρούσα καλλιτεχνική περίοδο έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι εξής εκδηλώσεις:

• Ημερίδα με τίτλο «Ο ρόλος της μουσικής στην Ιατρική» (18.3.2018)
• Συναυλία νεανικών μουσικών συνόλων από το χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (21.4.2018)
• Συναυλία της Νεανικής και Παιδικής Χορωδίας του ΣΦΜΘ στο 8ο Φεστιβάλ Παιδικών -Νεανικών Χορωδιών που διοργανώνει ο ΟΜΜΘ (26-29.4.2018)
• Εαρινή Συναυλία Παιδικής – Νεανικής Χορωδίας ΣΦΜΘ (9.5.2018)

Ακολουθούν:

• Αφιέρωμα του Λευτέρη Κογκαλίδη στη Νάνα Μούσχουρη με παρουσίαση της αποχαιρετιστήριας συναυλίας της το 2007, στο Royal Albert Hall του Λονδίνου. Στο ίδιο πλαίσιο προβολών, με τίτλο «Αστέρια της μουσικής και του κινηματογράφου», παρουσιάστηκαν ήδη οι Σαρλ Αζναβούρ – Λάιζα Μινέλι, Νταλιντά, Τζο Ντασέν, Μάριο Λάντζα.

            ΜΜΘ, κτίριο Μ2, Αίθουσα Μωρίς Σαλτιέλ

            21 Μαΐου 2018, 20:00

            Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου

• Εκδήλωση ανοιχτή στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης για το θεσμό της μουσικής «Γιορτής της Πανσελήνου».

Πλατεία Μεγάρου Μουσικής, ανάμεσα στα δύο κτίρια Μ1 – Μ2

            1 Ιουλίου 2018, 22:00

            Είσοδος ελεύθερη