Μια ιδιαίτερα σημαντική έρευνα, η οποία άρχισε το 2010 από διεπιστημονική ομάδα στα αλησμόνητα χώματα της Μικράς Ασίας και διήρκεσε μέχρι σήμερα, θα παρουσιαστεί μεθαύριο Τετάρτη 6 Ιουνίου 2018 στις 19.30΄, στην Αίθουσα Διαλέξεων, στον 1^ο όροφο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Εθν. Αμύνης 2), στη Θεσσαλονίκη. Ο τίτλος της έρευνας είναι: «Πολιτισμικό και Οικιστικό Απόθεμα των Ελληνικών Κοινοτήτων της Μικράς Ασίας».

Η επιστημονική έρευνα, διασώζει πολύτιμα στοιχεία για την προαιώνια και μακραίωνη παρουσία του Ελληνισμού και για το πολιτισμικό του αποτύπωμα σε έναν χώρο ο οποίος ορίζεται στα βόρεια από την περιοχή της Προύσας και φθάνει στα νότια μέχρι τη χερσόνησο της Ερυθραίας, καλύπτοντας 11 οικισμούς που βρίσκονται σε αυτή την έκταση.

Το ερευνητικό έργο, υπό την ευλογία και την υποστήριξη του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικού́ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου Α’, υλοποιήθηκε υπό την επιστημονική ευθύνη και τον συντονισμό της Ελένης Γ. Γαβρά, δρ Αρχιτέκτονος Α.Π.Θ., αν. καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας – Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών. Την επιστημονική ευθύνη του ιστορικού μέρους της έρευνας είχε ο Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, αν. καθηγητής Α.Π.Θ. – Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας.

Το πρόγραμμα δεν είχε ως στόχο μόνο να ανασύρει από τη λήθη τις ιστορικές μαρτυρίες και τις μνήμες από επιλεγμένες κοινότητες της Μικράς Ασίας στις οποίες έζησαν και δημιούργησαν οι Έλληνες. Σκοπός του υπήρξε και η παράλληλη καταγραφή και αποτύπωση του οικιστικού αποθέματος των κοινοτήτων αυτών, των υλικών δηλαδή κατάλοιπων της ελληνικής παρουσίας, αλλά και η δημογραφική εικόνα των εν λόγω ελληνικών κοινοτήτων. Η αστική ζωή και η κοινωνική οργάνωση, η αρχιτεκτονική όψη, η εκπαιδευτική παρουσία και η οικονομική συμβολή, ιδιαίτερα το εμπόριο, αποτυπώθηκαν με επιστημονική εντιμότητα και ενάργεια. Όπως επίσης αποτυπώθηκαν οι μεγάλοι ευεργέτες στους τομείς της πολιτικής και επιχειρηματικής-οικονομικής ζωής, οι θρησκευτικοί άνδρες και οι λειτουργοί της Παιδείας.

Απώτερη επιδίωξη του έργου είναι η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία θα γίνει κόμβος επικοινωνίας της «αληθινής» διάστασης του αποθέματος των ελληνικών οικισμών του γεωγραφικού χώρου της Μικράς Ασίας, αλλά και αιτία κινητοποίησης αντίστοιχων ερευνητικών ενδιαφερόντων και γόνιμης επιστημονικής συζήτησης.

Η μεθαυριανή παρουσίαση της έρευνας γίνεται στο πλαίσιο του συμφώνου συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, ενώ το έργο υποστήριξε με χορηγία του το Υπουργείο Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) και συνέβαλε στην οικονομική και διοικητική διαχείρισή του η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.