Βήμα βήμα χτίζεται το αύριο στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά και οι διαδικασίες που θα το μετατρέψουν σε Μητροπολιτικό Πάρκο, ένα υπερτοπικό χώρο αστικού πρασίνου αλλά και μοναδικό Τόπο Μνήμης, όπως αναφέρουν οι αρμόδιοι του δήμου Παύλου Μελά.
Πρώην στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, όπου κρατήθηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν πατριώτες, αλλά και συνυφασμένο με την ιστορία της βορειοδυτικής πλευράς της πόλης, που συνδέθηκε άμεσα με την εγκατάσταση προσφύγων την περίοδο 1914 – 1919 και πυροπαθείς από την υπόλοιπη Θεσσαλονίκη μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917.
Κατά τη διάρκεια του διημέρου 11 και 12 Φεβρουαρίου 2019, επισκέφθηκαν τη δυτική πλευρά του στρατοπέδου όπου αναπτύσσεται το εμβληματικό επίμηκες κτήριο Α2, τόσο ο Πρόξενος και Αναπληρωτής Γενικός Πρόξενος του Γερμανικού προξενείου Carsten Müller, συνοδευόμενος από ιστορικούς της πόλης μας, όσο και ομάδα Μηχανικών και μουσειολόγων που … έπιασαν δουλειά στο μελλοντικό Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.
Το μεσημέρι της Τρίτης 12 Φεβρουαρίου ο Δήμαρχος Δημήτρης Δεμουρτζίδης φιλοξένησε αρχικά στο γραφείο του και μετέπειτα στο πρώην στρατόπεδο τον Γερμανό Πρόξενο, η επίσκεψη του οποίου έγινε στο πλαίσιο του γενικού ενδιαφέροντος του προξενείου και της γερμανικής κυβέρνησης για την ιδιαίτερη ιστορία του στρατοπέδου την κατοχική περίοδο.
Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τη σημασία ανάδειξης τοπόσημων εγκλεισμού και μαρτυρίου της σύγχρονης ιστορίας, ενώ ο πρόξενος αναφέρθηκε και σε αντίστοιχα παραδείγματα της Γερμανίας εκφράζοντας ταυτόχρονα την πρόθεση υποστήριξης του εγχειρήματος.
Παρουσία της επικεφαλής της ομάδας έργου Παρασκευής Κούρτη από τη Διεύθυνση Σχεδιασμού, Ανάπτυξης και Χρηματοδοτικών προγραμμάτων και του αρμόδιου Εντεταλμένου Στέφανου Βάρφη, ο Πρόξενος ενημερώθηκε σχετικά με τους στρατηγικούς στόχους του δήμου και ειδικότερα για τα αναπλαστικά έργα πρασίνου που έχουν δρομολογηθεί και τα οποία πρόκειται να μετατρέψουν τον υπαίθριο χώρο στο μεγαλύτερο πάρκο του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης.
Στην συνέχεια ο Πρόξενος ξεναγήθηκε στο χώρο του πρώην στρατοπέδου από τον αρχαιολόγο και ερευνητή Νίκο Βαλασιάδη, τον Καθηγητή Ιστορίας και Αρχαιολογίας Α.Π.Θ. Γιώργο Αντωνίου, και τον Καθηγητή Στράτο Δορδανά του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Οι τρεις ιστορικοί έχουν ήδη ολοκληρώσει με τη βοήθεια της ομάδας τους, το πρώτο μέρος έρευνας που χρηματοδοτήθηκε από το γερμανικό προξενείο και από το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών και τα αποτελέσματα της οποίας φωτίζουν την άγνωστη έως σήμερα κατοχική ιστορία του στρατοπέδου που αποτέλεσε το βασικό τροφοδότη για τα εκτελεστικά αποσπάσματα.
Με βάση τα τεκμήρια της έρευνας αυτής ο Νίκος Βαλασιάδης αναφέρθηκε στη διάταξη και την λειτουργία που είχε ο χώρος κατά την θλιβερή περίοδο της κατοχής. Ο χώρος κατακερματισμένος με εσωτερικά περιφράγματα και συρματοπλέγματα, λειτουργούσε ως στρατιωτική εγκατάσταση των γερμανικών στρατευμάτων στο βόρειο κυρίως τμήμα του αλλά και ως τόπος συγκέντρωσης, φυλάκισης, εκτοπισμών και εκτελέσεων κρατουμένων στο νότιο τμήμα του.
Μάλιστα τον Μάρτιο του 2018, οι τρεις ιστορικοί και άλλοι ερευνητές, παρουσίασαν μέσα στο στρατόπεδο τη διάλεξη με θέμα «Τόποι κράτησης και μνήμης: Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ελλάδα (1941 – 1944)» Η περίπτωση ΄΄στρατόπεδο Παύλου Μελά΄΄, στο πλαίσιο του Κύκλου Ιστορίας του Ανοιχτού Λαϊκού Πανεπιστημίου Παύλου Μελά.
Ο Στράτος Δορδανάς ως αναγνωρισμένος ερευνητής και ιστορικός της κατοχικής περιόδου, με ένα πλήθος συγγραμμάτων που αφορούν κυρίως τα όσα συνέβαιναν την περίοδο αυτή στην περιοχή της Μακεδονίας, έχει επιλεγεί ως ο επικεφαλής ιστορικός τεκμηρίωσης, του υπό σύσταση Μουσείου Εθνικής Αντίστασης, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει σε κτίσμα εντός του πρώην στρατοπέδου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του συγκεκριμένου κτιρίου.
Κατά την ολοκλήρωση της συνάντησης ο δήμαρχος εξέφρασε την επιθυμία του για υποστήριξη των ερευνητικών πρωτοβουλιών που αφορούν την ιστορική πτυχή του στρατοπέδου αλλά και την ανάγκη ενσωμάτωσης στον σχεδιασμό του δήμου, ενεργειών που ενισχύουν την ανάδειξη της ιδιαίτερης μνημονικής του ταυτότητας.
Έπιασαν δουλειά Μηχανικοί και Μουσειολόγοι στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά
Την προηγούμενη ημέρα αυτής της σημαντικής συνάντησης, έγινε και η πρώτη σύσκεψη της ομάδας μηχανικών – μουσειολόγων που αποτελεί τον μηχανισμό ωρίμανσης των μελετών για την αποκατάσταση και επανάχρηση του κτίσματος Α2 σπάνιο δείγμα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής της ύστερης, «εκσυγχρονιστικής», Οθωμανικής περιόδου της πόλης, λόγω της θέσης, του μεγέθους του, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο. Πρόκειται για ένα κτίριο η αποκατάσταση και επανάχρηση του οποίου έχει ήδη εγκριθεί προς υλοποίηση από κονδύλια του ΕΠΑνΕΚ της χρηματοδοτικής περιόδου του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 και έτσι έχει συσταθεί ειδικός μηχανισμός ωρίμανσης καθώς η ολοκλήρωση των μελετών αποτελεί άμεση προτεραιότητα του Δήμου. Η συνάντηση έγινε στο Δημαρχείο και ακολούθησε αυτοψία στο χώρο του στρατοπέδου.
Στον μηχανισμό ωρίμανσης συμβάλλουν με την τεχνογνωσία των μηχανικών τους οι υπηρεσίες του Δήμου, η ΜΑΘ ΑΕΕ/ΟΤΑ, η ΜΟΔ ΑΕ και το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού μέσω ενός Συμφώνου Συνεργασίας που έχει συσταθεί και ενισχυθεί χρηματοδοτικά γι αυτό τον σκοπό.
