Με αφορμή την έκθεση «Ανοιξιάτικοι χείμαρροι / Αφίσες από την απεργία στο Χάρβαρντ. Άνοιξη 1969. Συλλογή Αλέξανδρου Τζώνη και Liane Lefaivre / Ρωσική Πρωτοπορία – Συλλογή Κωστάκη», το MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη και το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» συνδιοργανώνουν ημερίδα και ανοικτή συζήτηση με τίτλο «Χείμαρροι της Άνοιξης – Βάλτοι του Φθινοπώρου. Θέλουμε ακόμα ν’ αλλάξουμε τον κόσμο;» και θέμα τα προοδευτικά κινήματα νεολαίας σήμερα, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019, ώρες 11:00-16:00, στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου στη Μονή Λαζαριστών (Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη-Θεσσαλονίκη). Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό, ενώ λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων, συστήνεται η έγκαιρη προσέλευση.
Η ΗΜΕΡΙΔΑ & Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Στο επίκεντρο της ημερίδας βρίσκεται η σχέση καλλιτεχνικής έκφρασης και κοινωνικής και πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης μέσα από τη δράση κινημάτων νεολαίας που πήραν στα σοβαρά την ιδέα να αλλάξουν τον κόσμο. Ωστόσο σκοπός της ημερίδας δεν είναι τόσο να εξετάσει την ιστορική διάσταση που αποτυπώνεται στην έκθεση, αλλά κυρίως τον ουσιαστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η τέχνη στη διαμόρφωση πολιτικής σκέψης σήμερα, την πολιτικοποίηση της τέχνης και την αισθητικοποίηση της πολιτικής. Τα θέματα που θα εξεταστούν από τους ομιλητές, οι οποίοι προέρχονται τόσο από τον ακαδημαϊκό χώρο, όσο και από τον χώρο της τέχνης και από εκπροσώπους νεανικών ομάδων με ακτιβιστική δράση, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
Α. Στιγμές των νεανικών κινημάτων του 20ου αιώνα και η σύνδεση με τον μοντερνισμό.
– Η έννοια του κινήματος (movement) ως οργανωτική μορφή και ως δράση (κίνηση).
-Το θέμα του εσωτερικού αποκλεισμού των ταυτοτήτων και της υπέρβασής τους με την εξωστρέφεια και τις μορφές δικτύωσης.
– Η ατομικότητα, το πλήθος και το «ρίσκο» της επανάστασης.
Β. Η πολιτική – ηθική διάσταση.
-Η μίμηση οργανωτικών μορφών και δικτύωσης από τα ακροδεξιά και μετα-φασιστικά κινήματα.
-Η μεθοδευμένη διείσδυση σε ελεύθερες κινηματικές πλατφόρμες με σκοπό την ιδεολογική αλλοίωση του αιτήματος
-Συστημική βία, βία της αντίστασης, η βία ως ιδεολογία.
-Ηθική διάσταση των κινηματικών δράσεων
Γ. Η αισθητική διάσταση.
– Ο συμβολικός, φαντασιακός και ουτοπικός χαρακτήρας της αισθητικής διάστασης.
– Η δύναμη της φόρμας και του μηνύματος.
– Καλλιτεχνική έκφραση και αντίδραση. Ανατομία μιας δύσκολης διαλεκτικής.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
«Χείμαρροι της Άνοιξης – Βάλτοι του Φθινοπώρου. Θέλουμε ακόμα ν’ αλλάξουμε τον κόσμο;»
Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019 / 11:00 – 16:00
MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη / Μονή Λαζαριστών / Θεσσαλονίκη
11:00 – 12:00
Ξενάγηση στις εκθέσεις «Ανοιξιάτικοι Χείμαρροι. Αφίσες από την απεργία στο Χάρβαρντ. Άνοιξη 1969 από τη Συλλογή Αλέξανδρου Τζώνη και Liane Lafaive & Ανοιξιάτικοι Χείμαρροι. Ρωσική Πρωτοπορία – συλλογή Κωστάκη»
12:00 – 14:00
Έναρξη / Εισηγήσεις
Ανδρέας Τάκης, πρόεδρος ΔΣ, Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης – MOMus
Μιχάλης Μπαρτσίδης, επιστημονικός διευθυντής, ‘Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς»
Α. Στιγμές των νεανικών κινημάτων του 20ου αιώνα και η σύνδεση με τον μοντερνισμό.
Μαρία Τσαντσάνογλου, καλ. διευθύντρια MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Νίκος Ξυδάκης, δημοσιογράφος, πολιτικός
Β. Η πολιτική – ηθική διάσταση.
Γιάννης Σταυρακάκης, καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Γιάννης Πεχτελίδης, κοινωνιολόγος, αν.καθηγητής, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Γ. Η αισθητική διάσταση
Ανδρέας Μαράτος, ζωγράφος, υποψήφιος διδάκτορας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστήμιου
Χριστίνα Γραμματικοπούλου, ιστορικός και θεωρητικός τέχνης, εκδότρια του περιοδικού τέχνης Interartive και μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας Purple Noise.
14:00 – 14:30 / Διάλειμμα
14.30 – 16.00
Κριτικός σχολιασμός και παρεμβάσεις εκπροσώπων ομάδων με ακτιβιστική δράση, μεταξύ των οποίων: Μάριος Σπύρογλου (Σφήνα – Παρεμβατικές Κολλεκτίβες), Κώστας Τερζόπουλος (Γυμνοί Ποδηλάτες), Θωμάς Διάφας (Thessaloniki Queer Artσ Festival), The Girls (ακτιβιστικές performances)
Συντονιστής: Ανδρέας Βασιλείου, πολιτικός επιστήμονας.
Επιστημονική Επιτροπή
Μιχάλης Μπαρτσίδης, επιστημονικός διευθυντής, ‘Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς»
Ανδρέας Τάκης, πρόεδρος ΔΣ, Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης – MOMus
Μαρία Τσαντσάνογλου, καλ. διευθύντρια MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Η ΕΚΘΕΣΗ
Ανοιξιάτικοι Χείμαρροι.
Αφίσες από την απεργία στο Χάρβαρντ. Άνοιξη 1969. Συλλογή Αλέξανδρου Τζώνη και Liane Lefaivre / Ρωσική Πρωτοπορία – Συλλογή Κωστάκη
παράταση έως 7 Απριλίου 2019
Η έκθεση που φιλοξενείται στο MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα σύνολο 54 αφισών κατασκευασμένων στο τυπογραφείο της Σχολής Αρχιτεκτονικής και Εφαρμοσμένου Σχεδιασμού του Χάρβαρντ, καθώς και αρχειακό υλικό, από την ιστορική πλέον απεργία των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο στο Χάρβαρντ την Άνοιξη του 1969, όταν αποφάσισαν να καταλάβουν κτήρια του Πανεπιστημίου και να απέχουν από τα μαθήματά τους, διαμαρτυρόμενοι για τον πόλεμο στο Βιετνάμ, για τον ρατσισμό, για την κοινωνική αδικία αλλά και για συγκεκριμένες αποφάσεις που είχε επιβάλει η διοίκηση του Πανεπιστημίου οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την εκμετάλλευση των φοιτητών και των τοπικών κοινοτήτων. Πρόκειται για μια μοναδική συλλογή, η οποία ανήκει στον Αλέξανδρο Τζώνη, που ως νεαρός καθηγητής Αρχιτεκτονικής εκείνη την εποχή στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, συνέλεξε μεθοδικά το εν λόγω υλικό το οποίο είναι σήμερα ένα εξαιρετικά σημαντικό υλικό τεκμηρίωσης της εποχής, που επιπλέον έχει και μια μοναδική αισθητική αξία.
Το 2019 συμπληρώνονται 50 χρόνια από τις κινητοποιήσεις των φοιτητών στις ΗΠΑ, οι οποίες παράλληλα με τις κοινωνικές διεκδικήσεις για ειρήνη, δικαιοσύνη και πάταξη των φυλετικών και ταξικών διακρίσεων, κινητοποίησαν με πιο γρήγορο ρυθμό το αίτημα για πλήρη ισότητα των φύλων, δυνάμωσαν το φεμινιστικό κίνημα μέσα από την σεξουαλική επανάσταση και γέννησαν μια πλούσια και εξαιρετικά σημαντική καλλιτεχνική παραγωγή, τόσο στις εικαστικές τέχνες όσο και στη μουσική, το σινεμά και την λογοτεχνία.
Στην έκθεση γίνεται και διάλογος ανάμεσα σε δύο διαφορετικές εποχές. Στην Σοβιετική Ρωσία της δεκαετίας του 1920 μέσα από αφίσες ρωσικής πρωτοπορίας από τη συλλογή Κωστάκη, μιας από τις πιο ριζοσπαστικές και ισχυρά πολιτικοποιημένες περιόδους της ιστορίας της τέχνης και στα χρόνια της αμερικανικής φοιτητικής εξέγερσης του 1969. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον εκθεσιακό δίπολο, με κοινό πυρήνα τις κοινές ανησυχίες, αναζητήσεις και διεκδικήσεις σε δύο διαφορετικά σημεία του κόσμου – Ρωσία και ΗΠΑ – σε δύο διαφορετικές χρονικές εποχές –αρχές και μέσα του 20ου αιώνα. Ελευθερία, ίσα κοινωνικά δικαιώματα, ισότητα των φύλων, πάλη των τάξεων, αγώνας κατά του εθνικισμού και της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, οικολογία, μεταρρυθμίσεις και ανατροπή είναι μόνο μερικά από τα κοινά θέματα που αποτυπώθηκαν σε χαρτί, σε ύφασμα, σε αφίσες και πλακάτ.
