Με μία λαμπρή τελετή που πραγματοποιήθηκε χθες, Κυριακή 12 Μαΐου 2019, στο Επιστημονικό Αναγνωστήριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης υποδέχτηκε επίσημα το Αρχείο του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού Μαύρης Θάλασσας, και εγκαινίασε το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών.

Η τελετή πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά τη λήξη του Διεθνούς Συνεδρίου «Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι συνέπειές της (1908-1923)», που διοργανώθηκε από την Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ.

Το πολύτιμο Αρχείο, που περιλαμβάνει βιβλία, κορνίζες φωτογραφιών, εφημερίδες, περιοδικά, καρτ ποστάλ, χάρτες, φωτογραφικό, οπτικοακουστικό και άλλα τεκμήρια του 19ου και 20ου αιώνα, δώρισε στο ΑΠΘ το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών θα διευρύνει και θα αναπτύξει το έργο της Έδρας Ποντιακών Σπουδών, που ιδρύθηκε το 2017, συντονίζοντας την επιστημονική δραστηριότητα για ζητήματα που σχετίζονται με τον ελληνισμό του Πόντου και συμβάλλοντας στην καλύτερη ενημέρωση και επιμόρφωση του φοιτητικού πληθυσμού και του κοινού.

Τόσο η ίδρυση του Κέντρου όσο και η στέγαση του Αρχείου πραγματοποιήθηκαν με την υποστήριξη του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Ιβάν Σαββίδη.

Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής, Α. Μήτκας, επεσήμανε: «Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συμμετέχει στον εορτασμό της 100ης επετείου του ξεριζωμού του Ποντιακού Ελληνισμού από τις πανάρχαιες πατρίδες, όπως αρμόζει σε ένα μεγάλο ερευνητικό Πανεπιστήμιο: μελετώντας την ιστορία με επιστημονική αυστηρότητα, διερευνώντας αίτια και αποτελέσματα και παρουσιάζοντας την αλήθεια με τεκμήρια και στοιχεία. Διοργανώσαμε ένα εξαιρετικού κύρους διεθνές συνέδριο για την γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στις αρχές του 20ου αιώνα, ολοκληρώσαμε την μετεγκατάσταση του Αρχείου της Μαύρης Θάλασσας στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και εγκαινιάζουμε το -εξ όσων γνωρίζω- μοναδικό Πανεπιστημιακό Κέντρο Ποντιακών Ερευνών στον κόσμο.

Δύο χρόνια μετά την ίδρυση της Έδρας Ποντιακών Σπουδών και λίγες μέρες πριν από την θλιβερή επέτειο των 100 χρόνων από τη Γενοκτονία των Ποντίων αδερφών μας, το ΑΠΘ συνεχίζει το έργο του για την έρευνα και τη διδασκαλία της Ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντου και για τη διαφύλαξη της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του Πόντου. Το ΑΠΘ έχει μακρά παράδοση και διεθνώς αναγνωρισμένη συνεισφορά στις Ανθρωπιστικές Σπουδές και πιστεύουμε ότι με το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών και τις συνέργειες που θα δημιουργηθούν και με τις υπόλοιπες δομές μας θα πάμε ένα βήμα παραπέρα. Ευχαριστούμε το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας για τη δωρεά του Αρχείου και τον Ιβάν Σαββίδη που μας στηρίζει σε αυτές τις προσπάθειες».

Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Περικλής Α. Μήτκας, ανακοίνωσε τη σύνθεση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Ποντιακών Ερευνών, η οποία ορίστηκε στην τελευταία συνεδρίαση της Συγκλήτου του ΑΠΘ, με πενταετή θητεία. Το Συμβούλιο απαρτίζεται από τα ακόλουθα μέλη:  Άρτεμη Ξανθοπούλου-Κυριακού, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Συμεών Πασχαλίδη, Πρόεδρο και Καθηγητή του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, Ιωάννη Μουρέλο, Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ευαγγελία Αμοιρίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Θεολογίας, Φωκίωνα Κοτζαγεώργη, Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Μιλτιάδη Σαρηγιαννίδη,Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Νομικής και Κυριάκο Χατζηκυριακίδη, Επίκουρο Καθηγητή, διδάσκοντα της επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών.

Από την πλευρά του ο κ. Ιβάν Σαββίδης, Πρόεδρος του ομώνυμου Φιλανθρωπικού Ιδρύματος δήλωσε:

«Είμαστε υποχρεωμένοι να φτάσουμε στην παγκόσμια κοινότητα, και χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τη τραγωδία που βιώσαμε, να μιλήσουμε στον κόσμο για το πόσο τερατώδη μπορούν να είναι παρόμοια εγκλήματα, όπως η εξόντωση άμαχου πληθυσμού, η υποδούλωση, η βία και η απέλαση. Γυρνάνε προς τα πίσω την ιστορία ολόκληρων λαών, αλλάζουν την παγκόσμια τάξη, οδηγούν σε ανθρωπιστικές καταστροφές, φθείρουν ανώτερες αξίες, ενσωματωμένες στην ίδια την ανθρώπινη φύση. Αυτό το καθήκον είναι αδύνατο να εκπληρωθεί δίχως μία σοβαρή επιστημονική προσέγγιση στη μελέτη της μικρασιατικής καταστροφής. Και χαίρομαι που συνειδητοποιώ ότι ο λαός μας ξεκίνησε αυτή τη δημιουργική πορεία, ξεπέρασε τη δυστυχώς συνήθη σε μας τους Ποντίους αυτοαπομόνωση.

Το ιδρυθέν Κέντρο Ποντιακών Ερευνών θα επιβλέπει την ερευνητική δραστηριότητα της Έδρας, αποτελώντας ουσιαστικά ένα εξελικτικό βήμα στην ανάπτυξή της. Κατά τη γνώμη μου, η συνεργασία του Κέντρου και της Έδρας δεν πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά στο πλαίσιο της ποντιακής τραγωδίας. Θα διεξάγει παγκόσμια έρευνα του Πόντου – της ιστορίας του, των παραδόσεών του, του πολιτισμού του, του ρόλου και της θέσης του ποντιακού ελληνισμού στην παγκόσμια πολιτιστική διαδικασία και στη διαμόρφωση του ελληνικού κράτους.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά όλους όσοι συνέβαλαν στην ίδρυση του Κέντρου Ποντιακών Ερευνών. Είμαι πεπεισμένος ότι θα αποτελέσει σημείο έλξης για την προχωρημένη επιστημονική σκέψη, που μελετά την ιστορία του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Εγώ θα είμαι πάντα δίπλα. Αυτό είναι το χρέος μου. Αυτό είναι το έργο της ζωής μου».

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απέστειλαν ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος,Ιερώνυμος, ο Υφυπουργός Εξωτερικών, Τέρενς Κουίκ, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν η  Υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης,Ελευθερία Χατζηγεωργίου, ο εκπρόσωπος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, πατήρ Εφραίμ, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, και ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας. Την εκδήλωση τίμησαν, επίσης, με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, η Αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, οι υποψήφιοι Δήμαρχοι, Γιώργος Ορφανός, Νίκος Ταχιάος, Κωνσταντίνος Ζέρβας, Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο τέως Νομάρχης ΘεσσαλονίκηςΚώστας Παπαδόπουλος, επί της θητείας του οποίου δημιουργήθηκε το Αρχείο του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού Μαύρης Θάλασσας, οι πρώην Πρόεδροι του Κέντρου, Χρύσα Αράπογλου, Αναστασία Τούρτα, Χριστίνα Κελεσίδου, καθώς και η Πρόεδρος του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Μακεδονίας-Θράκης, Άννα Μυκωνίου.

Στη φωτογραφία ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Περικλής Α. Μήτκας, ο Πρόεδρος του ομώνυμου Φιλανθρωπικού Ιδρύματος,Ιβάν Σαββίδης, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, και τα μέλη του ΔΣ του Κέντρου Ποντιακών Ερευνών, Ευαγγελία Αμοιρίδου, Γιάννης Μουρέλος, Άρτεμις Ξανθοπούλου-Κυριακού, Μιλτιάδης Σαρηγιαννίδης, Κυριάκος Χατζηκυριακίδης.