H Ουτοπία, οι πρωταγωνιστές της ρωσικής πρωτοπορίας, εκθέσεις ατομικές και ομαδικές σύγχρονων δημιουργών, εκθέσεις και έργα που ταξιδεύουν εντός και εκτός της χώρας, πειραματική μουσική, φεστιβάλ και προγράμματα σύνθεσης των τεχνών, εκπαιδευτικά προγράμματα, κύκλοι μαθημάτων, συνέδρια και ημερίδες, δράσεις που επεκτείνουν και υποστηρίζουν τις συνέργειες, είναι ενδεικτικά μόνο κάποιες από τις θεματικές του προγράμματος για το 2020 του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, το MOMus, που παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου, στη Θεσσαλονίκη, την περασμένη Τετάρτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για τον πρώτο προγραμματισμό που σχεδιάστηκε από το MOMus με τη συνεργασία όλων των μουσείων που το απαρτίζουν.

Στην εκδήλωση ο κ. Ανδρέας Τάκης, πρόεδρος ΔΣ του MOMus, αναφέρθηκε στην πορεία του MOMus κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, εντοπίζοντας τα στοιχεία που ορίζουν τον φορέα για το 2020. «Ήταν χωρίς αμφιβολία μια ιδιαίτερη χρονιά, καθώς μετά την ψήφιση του ιδρυτικού νόμου του φορέα μας τον Νοέμβριο του 2018, ορίστηκε η σύνθεση του νέου Διοικητικού Συμβουλίου και των Εφορειών του Οργανισμού, ξεκίνησαν οι διεργασίες για την προετοιμασία των διεθνών διαγωνισμών για την πλήρωση των θέσεων του Γενικού Διευθυντή και των Διευθυντικών θέσεων, ενώ έχει επίσης ξεκινήσει και η διαδικασία σύνταξης του εσωτερικού κανονισμού, όπως οφείλει να έχει κάθε φορέας, που θα περιγράψει την εύρυθμη λειτουργία του με μακροπρόθεσμη ματιά. Το MOMus είναι ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα στον χώρο του πολιτισμού, σίγουρα στη χώρα μας αλλά και διεθνώς, και αυτό σίγουρα ενέχει προκλήσεις αλλά και εξαιρετικές δυνατότητες και προοπτικές».

Αναφορικά με τους διαγωνισμούς ο κ Ανδρέας Τάκης  διευκρίνισε «ότι είμαστε οι τελευταίοι που θα πούμε ότι δεν υπάρχει καθυστέρηση η οποία οφείλεται  στο επαχθές ζήτημα της σύνταξης των προκηρύξεων. Με την πολιτική μεταβολή οφείλαμε να ενημερώσουμε και να μην προκαταβάλουμε την επιβλέπουσα πολιτική αρχή. Λάβαμε θετικές παρατηρήσεις ειδικά από τον γενικό γραμματέα του Σύγχρονου Πολιτισμού κ Νικόλα Γιατρομανωλάκη ως προς τον σχεδιασμό των προκηρύξεων κι άλλων θεμάτων. Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία και αυτό για το οποίο μπορώ να δεσμευτώ είναι ότι ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός για το 2021  θα σχεδιαστεί από τους νέους διευθυντές .Σε κάθε περίπτωση οι διαγωνισμοί θα γίνουν» συμπλήρωσε».

Η κ. Μαρία Τσαντσάνογλου, αν. γενική διευθύντρια του MOMus & διευθύντρια του MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη παρουσίασε τις εκθέσεις και τις δράσεις του μουσείου, που υπό τον γενικό τίτλο «Σύνθεση/Synthesis» τοποθετούν τη μουσική, τη λογοτεχνία, την αρχιτεκτονική, τον κινη­ματογράφο, το θέατρο, την τέχνη της κίνησης και τις επιστήμες σε οργανική τροχιά μεταξύ τους και με τις εικαστικές τέχνες. «Ο 20ός αιώνας μας κληροδότησε με πολλές ενδιαφέρουσες καλλιτεχνικές δημιουργίες που όμως αντιμετωπίστηκαν ως αιρετικές. Πού συναντιούνται οι τέχνες; Μπορεί να αλλάξει η τέχνη τη ζωή και πώς; Σήμερα πολλοί δημιουργοί και θεωρητικοί εργάζονται οργανικά υπό το πρίσμα της σύνθεσης των τεχνών», σημείωσε, κάνοντας ειδικό λόγο στο διεθνές προφίλ της συλλογής Κωστάκη που και то 2020 έργα της συνεχίζουν το ταξίδι τους σε μουσεία σε όλον τον κόσμο.

Η πρώτη παραγωγή του Μουσείου μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης ‘Λιουμπόβ Ποπόβα. Φόρμα, Χρώμα. Χώρος’ (παράταση έως 7.03) έχει τίτλο ‘Utopia Revisited. Λογοτεχνία, Φιλοσοφία και Πολιτική στην τέ­χνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας’ (1.04– 13.09). Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί τριήμερο διεθνές συνέδριο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης με τίτλο «Η Ουτοπία στην Τέχνη και την Πολιτική» (8-10.05.2020), ενώ ο Ιβάν Κλιούν θα είναι ο επόμενος καλλιτέχνης, μετά την Λιουμπόβ Ποπόβα, έργα του οποίου θα παρουσιαστούν σε μεγάλη έκθεση-μονογραφία το προσεχές φθινόπωρο (Οκτώβριος 2020 – Μάρτιος 2021). Έκανε επίσης ιδιαίτερη αναφορά στις προγραμματικές συνεργασίες με εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού που έχουν ως στόχο την ανάπτυξη σε ερευνητικό βαθμό, όπως το Πανεπιστήμιο Lomonosov,το Courtauld Institute of Art  και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Σχετικά με τον φετινό προϋπολογισμό του MOMus η κ. Μαρία Τσαντσάνογλου δήλωσε ότι είναι 1.030.000, άθροισμα των επιμέρους επιχορηγήσεων του πρώην ΚΜΣΤ, ΜΦΘ και ΜΜΣΤ. Προκειμένου το MOMus να έχει την οικονομική του ανεξαρτησία, η  στρατηγική μας στοχεύει στην εξασφάλιση  ιδίων εσόδων, χορηγιών (για το 2019 ανήλθαν στο ποσό των 140.000Ε ), Ευρωπαϊκών προγραμμάτων κ.ά. Ωστόσο, θα χρειαστούμε και την βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού για μια έκτακτη επιχορήγηση ώστε να καλύψουμε κυρίως κάποιες ειδικές λειτουργικές ανάγκες που προκύπτουν λόγω της μετάβασης στο νέο Οργανισμό.

«Συνύπαρξη» είναι η κεντρική έννοια που συνδέει όλες τις δράσεις του μουσείου 2020, ανέφερε η κ. Συραγώ Τσιάρα, αν. διευθύντρια του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, εξηγώντας πως η δημιουργική συνύπαρξη δεν είναι μια αξία αυτονόητη και δεδομένη, αλλά ένας στόχος προς τον οποίο πρέπει συνεχώς να εργαζόμαστε. Μετά την ολοκλήρωση της 7^ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης’ Θεσσαλονίκης στα μέσα Φεβρουαρίου, σειρά παίρνει η «Βαλ’τους Χ – Ο Μαύρος Χάρτης της Ρατσιστικής Βίας» (7-22.03) ενώ το πρόγραμμα συνεχίζει με την πρώτη ατομική έκθεση του Βούλγαρου εικαστικού Luchezar Boyadjiev στη χώρα μας («Ξαναχτίζοντας τον κόσμο των εικόνων. 1991-2019» 7.04-21.06), παραγωγή που εντάσσεται στο πλαίσιο συνδιοργάνωσης και ανταλλαγής δράσεων και εκθέσεων με καλλιτέχνες και ιδρύματα της Ν.Α. Ευρώπης που υποστηρίζει το μουσείο και την οργάνωση και παρουσίαση διεθνών εικαστικών παραγωγών («Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950. Ανάμεσα στην Ιστορία και στο Βίωμα» 3.06–9.08, “Larissa Sansour, In Vitro” και “When The Present is History” 2.07-30.08). Κλείνοντας έκανε μια πρώτη αναφορά στη νέα διοργάνωση του μουσείου με τίτλο  «Nothing will ever be the same again / Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο. Η σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα στη δεκαετία 2010 – 2020» (10.12.2020 – 14.03.2021) η οποία θα επιχειρήσει να καταγράψει τη ριζική αλλαγή στον εικαστικό χάρτη της χώρας μας την τελευταία δεκαετία

Εκπαίδευση, δικτύωση, προώθηση της πρωτογενούς έρευνας και προβολή καλλιτεχνών με σχέση και σαφείς αναφορές στη γλυπτική διαπερνούν το πρόγραμμα του MOMus-Μουσείου Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα, με τρεις μεγάλες εκθέσεις για το 2020, για τον Στήβεν Αντωνάκος (5.03-24.05) το πεδίο δράσης των καλλιτεχνών, το εργαστήριό τους και τη δημιουργική πάλη και παραγωγή που συντελείται εκεί (4.06-31.10) και η παρουσία του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα καλλιτέχνη Takis στις συλλογές του MOMus (Νοέμβριος 2020-Ιανουάριος 2021).

Χρονιά Photobiennale είναι το 2020 για το MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, καθώς το προσεχές φθινόπωρο η 24^η πλέον διοργάνωση θα συναντήσει ξανά το  κοινό της με ένα πλούσιο πρόγραμμα εκθέσεων, δράσεων και προγραμμάτων. «Το θέμα της φετινής διοργάνωσης θα είναι όπως πάντα πλήρως ενταγμένο σε αυτά που χαρακτηρίζουν το μουσείο μας», σημείωσε η κ. Μαρία Κοκορότσκου, αν. διευθύντριά του, «που δεν είναι άλλο από την ίδια τη  φωτογραφική τέχνη, τη μελέτη και την ανάδειξή της στην ιστορική και σύγχρονη, ελληνική και διεθνή της διάσταση». Το μουσείο συστήνει φέτος στο κοινό τον διεθνώς αναγνωρισμένο φωτογράφο Roger Ballen (“Shadows of the mind” 3.03-31.05), συνεργάζεται με φορείς και φεστιβάλ που προωθούν τη φωτογραφία σε όλη την Ελλάδα με περιοδεύουσες εκθέσεις, και δίνει όπως κάθε χρόνο άλλωστε, ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση του κοινού, ειδικού και μη, σε αρχές και ζητήματα που απασχολούν τη φωτογραφία.

Πειραματικός και καινοτόμος, όπως ακριβώς και ο τίτλος του είναι και ο προγραμματισμός που παρουσίασε η κ. Θούλη Μισιρλόγλου, αν. διευθύντρια του MOMus-Πειραματικού Κέντρου Τεχνών για τον χώρο στο λιμάνι που όπως δήλωσε «συμπυκνώνεται στην έννοια της ‘Ανασύνθεσης’, και εστιάζεται στη διασταύρωση των καλλιτεχνικών ειδών, στον εργαστηριακό χαρακτήρα των δράσεων, στην κοινωνική διάσταση των projects που παρουσιάζει, στη διερεύνηση της ψηφιακής κουλτούρας και στην άμεση υποστήριξη νέων επιμελητών, καλλιτεχνών και των εκθέσεων και δράσεών τους που ενεργοποιούν κρίσιμα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά ζητήματα ως μια προσπάθεια να προωθηθεί και να εμπλακεί η σύγχρονη τέχνη στην καθημερινή ζωή».

Δημιουργίες από το σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας του Καταστήματος Κράτησης Διαβατών (“Honorable Degenerates” 26.02-26.04.) είναι σε διαδοχή με φεστιβάλ μουσικού ντοκιμαντέρ και πειραματικής μουσικής (IN-EDIT Festival 28 & 29.02, “Off Borders. Interdisciplinary Festival of Sound, Video and Performance” 7-31.05, Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικής Μουσικής 4-21.06), το Inspire Project (24-20.09) που συνεχίζει στη νέα του μορφή στο MOMus, και μια έκθεση με θέμα τον τρόπο που η ψηφιακή κουλτούρα και η τεχνο­λογία επαναπροσδιορίζουν και τροποποιούν τις έννοιες της επιθυμίας και της σε­ξουαλικότητας («Φετίχ και Σώμα: Αντικείμενα πόθου και λαγνείας της μετα-ψηφιακής κουλτούρας», 5.12.2020-14.03.2021).

Ειδική αναφορά έγινε επίσης στο πόσο σημαντικός είναι ο άξονας της εκπαίδευσης στον προγραμματισμό του MOMus, με πλήθος δράσεων -εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές και άλλες ομάδες, ξεναγήσεις ανοιχτές στο κοινό στο πλαίσιο των εκθέσεων που διοργανώνο­νται στους χώρους του MOMus, έκδοση εντύπων για εκπαιδευτική χρήση και ψηφιακού υλικού για το κοινό, συνέδρια και ημερίδες διεπιστημονικού χαρακτήρα αυτοτελώς ή σε συνδιοργάνωση με έγκυρους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελ­λάδα και το εξωτερικό-, πρωτοβουλίες προσβασιμότητας για άτομα με προβλήματα όρασης και για ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.