Το περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις, με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την έκδοσή του (Ιανουάριος 2000), ανιχνεύει για μία ακόμα φορά τη συνείδηση της πόλης δίνοντας τον λόγο σε σημαντικούς ανθρώπους που αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα.

Η επετειακή αυτή έκδοση (τεύχος 71), με ένα ειδικό αφιέρωμα, αποτελεί έναν εορτασμό στον πολιτισμό και τις τέχνες μίας εικοσαετίας, καθώς και έναν απολογισμό της ιστορίας και πορείας της πόλης, της πολύπλευρης μορφής της σήμερα, αλλά και εικόνες μίας Θεσσαλονίκης είκοσι χρόνια στο μέλλον.

Παράλληλα, όπως πάντα, σημαντικοί συγγραφείς, επιστήμονες, δημοσιογράφοι και νέοι δημιουργοί με άρθρα και συνεντεύξεις, δίνουν στο περιοδικό ιδέες, στοιχεία για το έργο τους και το στίγμα τους για τον πολιτισμό της καθημερινότητας.

To EDITORIAL με τίτλο «20 Χρόνια» υπογράφει ο Πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας, κ. Σταύρος Ανδρεάδης, ενώ η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι έργο του Yang Yongliang (Χωρίς τίτλο, 110 x 120 εκ., ψηφιακή εκτύπωση και επικόλληση σε αλουμίνιο, 2009) από την συλλογή του  MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / Museum of Contemporary Art.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η εικοσαετία που άλλαξε τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο

Πώς «άλλαξε η ίδια η θέαση του κόσμου, καθώς η εικόνα του αύριο ήδη μας φαίνεται ακατανόητη, αλλόκοτη και γεμάτη ερωτηματικά»; Αυτά είναι μόνο ορισμένα από τα ερωτήματα -ακόμα πιο επίκαιρα πλέον μέσα στην πρωτόγνωρη συγκυρία που βιώνουμε-  που θέτει ο Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού Κώστας Δ. Μπλιάτκας στην εισαγωγή του, και αναλαμβάνει τον δύσκολο ρόλο να μας θυμίσει πως άλλαξε όχι μόνο ο τόπος και η εικόνα, αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι που ζούνε σε αυτόν.

Παράλληλα θέτει βασικά θέματα και προβληματισμούς προς τους συγγραφείς του αφιερώματος για την μέχρι τώρα πορεία της πόλης, και προτρέπει τους αναγνώστες να αναρωτηθούν εξίσου, «τι είναι, αυτά που έρχονται και πώς θα επηρεάσουν τον πολιτισμό της καθημερινότητας, το περιβάλλον, τα γράμματα, τις τέχνες, τον τρόπο που γράφεται η ιστορία, και τελικά την ίδια τη ζωή στη Θεσσαλονίκη τα επόμενα είκοσι χρόνια;».

Και παρόλο που η σύνταξη και σύνθεση του περιεχομένου του τεύχους ολοκληρώθηκε πριν την αρχή της παρούσας συγκυρίας, αυτή της πανδημίας που ανατρέπει όλα τα ισχύοντα δεδομένα παγκοσμίως, τα ερωτήματα στέκουν περισσότερο επίκαιρα από ποτέ, και αναδεικνύουν την έννοια της αλλαγής μέσα στο πέρασμα του χρόνου, άλλοτε σταδιακής, άλλοτε βίαιης.

ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΕΡΒΑΣ // Ο Δήμαρχος της Θεσσαλονίκης αναλύει τα βήματα προς τα εμπρός και τα βήματα προς τα πίσω που έκανε η πόλη σε μία εικοσαετία, την αρχική τάση προς την εσωστρέφεια και την ακαμψία, αλλά και το σημερινό άνοιγμα προς τον εκσυγχρονισμό, την ενδυνάμωση και ανάδειξη του πολιτισμού, αλλά και τον ρόλο της Πολιτιστικής Εταιρείας σε αυτό.

ΠΑΝΟΣ ΤΖΩΝΟΣ // Ως αρχιτέκτων και ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ., ο Πάνος Τζώνος θέτει ως σημάδια των καιρών δύο στοιχεία, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, με βασικούς αντιπροσώπους αυτών στην πόλη, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αντίστοιχα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ // Για τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Γιώργο Σκαμπαρδώνη, το θέμα είναι ο Χρόνος. Η σκληρότητα με την οποία περνάει και αλλάζει πρόσωπα, μέρη, και ιστορίες, αλλά και η ομορφιά του καινούργιου που έρχεται, του μελλοντικού, αυτού που γεννιέται τώρα.

ΠΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ // Αρχιτέκτων, ιστορικός και συγγραφέας, ο Πάνος Θεοδωρίδης κάνει μία καταγραφή των γεγονότων που συνέθεσαν τη Θεσσαλονίκη στην αλλαγή ενός αιώνα, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα πως «τα είκοσι τελευταία χρόνια ενός αιώνα και τα είκοσι πρώτα του επομένου θεωρείται –και σωστά– πως συνθέτουν ένα χρήσιμο μεσοδιάστημα όπου οι απολογισμοί δεν είναι πάντοτε σαφείς».

ΝΤΕΝΗΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ // Ο ιστορικός τέχνης Ντένης Ζαχαρόπουλος αντιδιαστέλλει τις ελπίδες του παρελθόντος με την πραγματικότητα του σήμερα στον χώρο της Τέχνης και του «οικείου». Η αισιοδοξία του μέλλοντος έγκειται στη διάσωση της ιστορίας και του πολιτισμού, στη γεωγραφική και πολιτισμική διακίνηση ανθρώπων και γνώσεων, και την παραγωγή παιδείας.

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΣΚΟΥΡΑΣ // Για τον Καθηγητή του ΑΠΘ Ζαχαρία Σκούρα, εικοσιένα χρόνια μετά το Millennium, το όνειρο εξακολουθεί να υπάρχει: «Η Θεσσαλονίκη έχει τους διαχρονικούς αρχαιολογικούς της τόπους, το λιμάνι, τη θάλασσα, τα βουνά, το ηλιοβασίλεμα, κάποιους αστείρευτους ανθρώπους και κάποιες παρέες που επιμένουν».

ΑΡIΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ // Ο Άρις Γεωργίου, φωτογράφος, με αφορμή μία λήψη του 1975 ενός ζευγαριού μπροστά από την Βίλα Καπαντζή, αντιπαραθέτει τις εικόνες μίας άλλης εποχής με τις εικόνες του σήμερα, αναδημιουργώντας την ίδια στιγμή 20 χρόνια μετά.

ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ // Ο επιμελητής του MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας, Ηρακλής Παπαϊωάννου, κάνει μία αναδρομή στην ιστορία της εικονοληψίας και τον ρόλο της στην ιδιωτική και δημόσια σφαίρα, από την νοσταλγική πλέον αναλογική φωτογραφία μέχρι τις σημερινές κάμερες στα κινητά, και απαντάει στο ερώτημα του τι σημαίνει να φωτογραφίζει κανείς στη Θεσσαλονίκη τον 21ο αιώνα.

ΘΟΥΛΗ ΜΙΣΙΡΛΟΓΛΟΥ // Για την Θούλη Μισιρλόγλου, Αν. Διευθύντρια του MOMus-Πειραματικού Κέντρου Τεχνών, δεν γίνεται κάποιος να ανακεφαλαιώσει αυτό που πέρασε και να προδιαγράψει αυτό που θα έρθει στον χώρο της τέχνης σε μια πόλη, αν δεν αναφερθεί στο συνολικό κλίμα ενός κόσμου και μιας χώρας, το οποίο είναι σε σημαντικό βαθμό η καύσιμη ύλη της τέχνης αυτής.

ΜΑΙΡΗ ΚΑΙΡΙΔΗ // Η Μαίρη Καιρίδη, μεταπτυχιακή φοιτήτρια συγκριτικής λογοτεχνίας και εκπρόσωπος μίας νεότερης γενιάς, θυμάται τα “στοιχεία” εκείνα που καθόρισαν την εικόνα της Θεσσαλονίκης των εφηβικών της χρόνων, και κατ’ επέκταση καθόρισαν την ίδια.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ // Συγγραφέας και ένας εκ των πρωτοπατέρων του ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ, σχολιάζει την εικοσαετία που πέρασε μέσα από το πρίσμα της τοπικής ιστοριογραφίας, της συνείδησης της τοπικότητας, και της δημόσιας ιστορίας.

Παράλληλα με το επετειακό αυτό αφιέρωμα του ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ για την ίδια την πόλη με αφορμή τη συμπλήρωση των 20 χρόνων πορείας του, το 71ο τεύχος φιλοξενεί ενδιαφέροντα θέματα και οπτικές μέσα από τις σταθερές ενότητές του: Αρχιτεκτονική, Εικαστικά, Θέατρο, Νέα Έκφραση, Ιστορικά και Καλλιτεχνικά Πορτρέτα, Ιστορία, Εν Θεσσαλονίκη, Κλειστές Στροφές, Μαρτυρίες, Προδημοσίευση, Γράμματα, Όσα Δεν Λέει η Φωτογραφία, Μικρές Ιστορίες.

Στο παρών τεύχος συμμετέχουν επίσης κείμενα και υλικό των: Αλέξανδρος Αβραμίδης, Χάρις Αρώνη, Δημήτρης Ε. Βάγιας, Γιάννης Βανίδης, Χιονία Βλάχου, Ελένη Βράκα, Γιώργος Γιακουμίδης, Αλεξάνδρα Γουλάκη – Βουτυρά, Χριστίνα Δημητριάδη, Γιάννης Επαμεινώνδας, Χρίστος Ζαφείρης, Γιάννης Κεσσόπουλος, Γιώργος Κορδομενίδης, Λίζα Μαμακούκα, Στάθης Μαμαλάκης, Θάλεια Μαντοπούλου – Παναγιωτοπούλου, Χριστόφορος Ν. Μπακόλας,  Αλεξάνδρα Μυλωνά, Λέων Α. Ναρ, Μανόλης Ξεξάκης, Γιάννης Παντελίδης, Γιάννης Παπανίκος, Μιχάλης Παππούς, Παναγιώτης Σ. Πίστας, Παναγιώτης Πλουμής, Σάκης Σερέφας, Μικέλε Τροϊάνι, Τασούλα Τσιλιμένη, Στέργιος Τσιούμας, Yang Yongliang, Γιώργος Φράγκογλου, Χριστίνα Χαλεπλίδου, Κώστας Χατζηαντωνίου.