Μια άκρως ενδιαφέρουσα αποτύπωση της εικόνας της αγοράς εν μέσω του δεύτερου lockdown συνιστά η έρευνα που διενήργησε η εταιρία Ερευνών και Δημοσκοπήσεων Interview για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Θεσσαλονίκης –Νέοι Ορίζοντες.

Τα ευρήματα της έρευνας που διεξήχθη στις αρχές Δεκεμβρίου 2020, παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου από τον πρόεδρο του ΣΕΘ –Νέοι Ορίζοντες, Ιωάννη (Στάθη) Φωτιάδη και τον επικεφαλής της Interview, Δημήτρη Βασιλειάδη.

Όπως προκύπτει από τις απαντήσεις, η πλειονότητα των επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων έχει πληγεί σημαντικά λόγω της κρίσης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά όσον αφορά στις οικονομικές επιπτώσεις του α’ εξαμήνου του 2020, με 9 στις 10 επιχειρήσεις να καταγράφουν μείωση τζίρου η οποία –κατά μέσο όρο- διαμορφώνεται στο 45%.

Ωστόσο, περίπου οι μισές επιχειρήσεις (48%) διατήρησαν τις θέσεις εργασίας και μόνο το 16% προχώρησε σε απολύσεις, ενώ ένα 6% έκανε προσλήψεις.

Η θέση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων παραμένει δύσκολη και κατά το β’ εξάμηνο. Σύμφωνα με την έρευνα κατά την περίοδο του lockdown του Μαρτίου και αυτού που είναι τώρα σε εξέλιξη, 7 στις 10 επιχειρήσεις χρειάστηκαν επιπλέον κεφάλαια για τη συνέχιση της λειτουργίας τους (για πληρωμή δανείων, λογαριασμών, προμηθευτών, προσωπικού κλπ.).

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι απόψεις σχετικά με την επάρκεια των μέτρων στήριξης της επιχειρηματικότητας που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. «Είναι λίγα, δεν επαρκούν», απαντά για τα μέτρα το 76%, ενώ το 18% εκτιμά πως «Είναι αρκετά και προς την σωστή κατεύθυνση».

Πάντως, περίπου 7 στις 10 επιχειρήσεις (69%) έκαναν χρήση κάποιων μέτρων/δράσεων της κυβέρνησης (επιστρεπτέα προκαταβολή, αποζημίωση ειδικού σκοπού κλπ.) που σχεδιάστηκαν για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας λόγω της πανδημίας, ενώ τα μέτρα δεν άγγιξαν το 31% των ερωτηθέντων.

Τι προτείνουν οι επιχειρηματίες

Στην ανοικτού τύπου ερώτηση που τέθηκε από τους ερευνητές, οι επιχειρηματίες κατέθεσαν τις δικές τους προτάσεις (σ.σ. ο καθένας έδινε έως τρεις απαντήσεις) για τα επιπλέον μέτρα που θεωρούν αναγκαία για τη στήριξή τους. Οι περισσότεροι προκρίνουν τις επιδοτήσεις αντί δανείων που πρέπει να επιστραφούν, τη μείωση φόρων, ΦΠΑ και εισφορών, την αναστολή πληρωμών (πχ προς τον ΕΦΚΑ- μάλιστα κάποιοι ζητούν πλήρη διαγραφή εισφορών για ένα πεντάμηνο), την επιβράβευση των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών οι οποίοι αποπληρώνουν χωρίς καθυστερήσεις φόρους και εισφορές, τη θεσμοθέτηση του flat tax, την ταχύτερη επανεκκίνηση της αγοράς, την απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη, τη χορήγηση άτοκων ή με χαμηλό επιτόκιο δανείων, την αύξηση του ποσού της επιστρεπτέας προκαταβολής, την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, τη θεσμοθέτηση κινήτρων για την τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας από την οποία «ζουν» χιλιάδες επαγγελματίες και επιχειρήσεις, αλλά και την οικονομική ενίσχυση των μικρομεσαίων και αυτοαπασχολούμενων, καθώς και το πάγωμα των οφειλών προς τις τράπεζες αλλά και μεγαλύτερες διευκολύνσεις στην αποπληρωμή των δανείων. Επίσης, κάποιοι ζητούν την πληρωμή από το κράτος των ασφαλιστικών εισφορών, των ενοικίων και των δανείων τουλάχιστον για τους τελευταίους τρεις δύσκολους μήνες του έτους.

Οι ερωτηθέντες θεωρούν αναγκαία την ένεση ρευστότητας για τις επιχειρήσεις, αλλά και την αύξηση του ποσού που καταβάλλεται από τα ταμεία του κράτους για τη στήριξη των εργαζομένων.

Συνεχίζουν να πληρώνουν Εφορία-ασφαλιστικά Ταμεία

Μέσα σε αυτό το κλίμα της οικονομικής ασφυξίας και της δραματικής «βουτιάς» στα έσοδα περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις (το 56% του δείγματος της έρευνας) συνεχίζουν να πληρώνουν τις οφειλές τους προς την Εφορία. Την ίδια ώρα το 35% απαντά πως έχει αναστείλει τις πληρωμές για τις φορολογικές του υποχρεώσεις, ενώ υπάρχει ένα 4% που δεν έχει οφειλές προς τις Εφορία.

Με δυσκολία καταφέρνει και πληρώνει τις υποχρεώσεις του προς τα ασφαλιστικά Ταμεία το 65% των ερωτηθέντων, ενώ το 13% δεν μπορεί να αντεπεξέλθει. Αντίθετα με ευκολία καταβάλλει τις εισφορές το 20% των ερωτηθέντων.

Οι εκκρεμότητες…

Όσον αφορά στις εκκρεμότητες που έχουν αφήσει οι επιχειρηματίες ελλείψει ρευστότητας, σύμφωνα με την έρευνα το 25% δεν έχει πληρώσει προμηθευτές, το 20% τον ΕΦΚΑ, το 19% την Εφορία, το 11% λογαριασμούς (κοινόχρηστα, ρεύμα, τηλέφωνο, νερό κλπ), το 11% τα ενοίκια και το 10% τις δόσεις στις τράπεζες, ενώ το 42% δήλωσε πως πληρώνει κανονικά όλες τις υποχρεώσεις.

Και παρότι η πανδημία έφερε τα πάνω- κάτω στην καθημερινότητα, μία πτυχή της παρέμεινε… ακλόνητη: Η σχέση επιχειρήσεων –τραπεζών. Τα προβλήματα φαίνεται πως εξακολουθούν να υπάρχουν, καθώς για το 78% των επιχειρήσεων η σχέση με τις τράπεζες παρέμεινε η ίδια, ενώ επιδεινώθηκε για το 15%. Βελτίωση των σχέσεων με τις τράπεζες «είδε» ένα μικρό ποσοστό του δείγματος, της τάξης του 3%.

Απογοήτευση…

Οι επιχειρηματίες είναι απογοητευμένοι από τη στάση των Επιμελητηρίων, καθώς το 62% θεωρεί πως δεν έπαιξαν –υποστηρικτικό προφανώς- ρόλο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σε αντίθεση με το 15% που απαντά πως «Ναι, έπαιξαν/Μάλλον έπαιξαν».

Χαμηλά ο πήχης των προσδοκιών

Όσο για τις προσδοκίες τους για την επόμενη χρονιά; Το 35% θεωρεί πως το 2021 θα είναι χειρότερο από το 2020 και το 22% «το ίδιο». Ένα καλύτερο 2021 περιμένει το 29% των ερωτηθέντων, ενώ ένα 14% δεν γνωρίζει ή δεν απαντά, γεγονός που αποτυπώνει την αβεβαιότητα που έχει φέρει μαζί της η πανδημία.

Τα πάνω-κάτω στο επιχειρείν

«Η πανδημία έφερε τα πάνω- κάτω στην καθημερινότητά μας και στην οικονομική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα και ειδικά στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας που ακόμη δεν έχει συνέλθει από τη δεκαετή περίοδο λιτότητας, ενώ η Θεσσαλονίκη έχει δεχτεί τους τελευταίους μήνες ένα επιπλέον βαρύ πλήγμα λόγω της ματαίωσης της Διεθνούς Έκθεσης του Σεπτεμβρίου και όλων των κλαδικών εκθέσεων.

Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται για ακόμη μια φορά στο μάτι του κυκλώνα και υφίστανται τις δραματικές επιπτώσεις του δεύτερου –μέσα σε λίγους μήνες- lockdown.

Η πανδημία ανέτρεψε επιχειρηματικά σχέδια, τίναξε προϋπολογισμούς στον αέρα, έφερε και θα φέρει νέα λουκέτα και νέες απολύσεις, αν και η πλειονότητα των επιχειρήσεων προσπαθεί να επιβιώσει διατηρώντας το προσωπικό της», τόνισε στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Θεσσαλονίκης- «Νέοι Ορίζοντες», Ιωάννης (Στάθης) Φωτιάδης και πρόσθεσε: «Από τις αρχές του έτους βιώνουμε μια πρωτόγνωρη και δυσάρεστη εμπειρία λόγω των πολλών περιοριστικών μέτρων. Ο τζίρος του πρώτου εξαμήνου του 2020 έχει μειωθεί σημαντικά για τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες όμως, κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας και να αποπληρώσουν τις οφειλές προς την εφορία και προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Βλέπουμε πως δεν πληρώνουν προμηθευτές και συνεργάτες για να είναι συνεπείς προς το Δημόσιο! Όμως τα όρια αντοχής μας δεν είναι ανεξάντλητα».

Σύμφωνα με τον κ. Φωτιάδη, «τα μέτρα στήριξης που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής από την κυβέρνηση είναι ελλιπή, ενώ τον σφυγμό της αγοράς καταγράφουν οι ανοικτού τύπου ερωτήσεις προς τους επιχειρηματίες οι οποίοι κατέθεσαν τις δικές τους προτάσεις για τα επιπλέον μέτρα που θεωρούν αναγκαία για τη στήριξή τους.

Οι περισσότεροι ζητούν σημαντικές βελτιώσεις στο  τραπεζικό σύστημα, καλύτερη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών που υπολειτουργούν στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων, πάγωμα ή ακόμη και διαγραφή φόρων και εισφορών τουλάχιστον για το πεντάμηνο της οικονομικής κρίσης που έφερε ο κορωνοϊός.

Και δεν έχουν άδικο. Και εμείς, ως Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Θεσσαλονίκης –Νέοι Ορίζοντες, πιστεύουμε πως ναι μεν είναι σημαντικά τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων, όπως η Επιστρεπτέα Προκαταβολή και το Πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ», ωστόσο διαπιστώνουμε πως δεν λειτούργησαν σωστά και έγκαιρα. Επίσης πιστεύουμε πως οι υποχρεώσεις που έχουν «γεννηθεί» και συσσωρεύονται τόσο κατά την πανδημία όσο και κατά τη δεκαετή περίοδο της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων θα είναι αδύνατο να αποπληρωθούν».

Δεν βγαίνει ο λογαριασμός…

«Ο λογαριασμός δεν βγαίνει όσο και αν μετακυλήσουμε τις υποχρεώσεις προς το μέλλον. Τα έξοδα τρέχουν και ο τζίρος είναι μηδενικός ή στην καλύτερη περίπτωση ελάχιστος. Οπότε η μετάθεση πληρωμών δεν αποτελεί λύση, καθώς όταν θα έρθει η στιγμή της πληρωμής τα ταμεία θα είναι ήδη άδεια», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Φωτιάδης και πρόσθεσε: «Το ‘’κούρεμα’’ των υποχρεώσεων αποτελεί μονόδρομο, ενώ η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σημαντική μείωση των φόρων, από την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και του τέλους επιτηδεύματος, αλλά και από την κατάργηση των τόκων που επιβάλλονται για την καθυστέρηση πληρωμής των οφειλών προς το Δημόσιο. Πρέπει επιτέλους να υπάρξει ισονομία και στην πράξη: Δεν είναι δυνατόν ο πολίτης και ο επιχειρηματίας να τιμωρείται με τόκους όταν καθυστερεί έστω και για μια μέρα να πληρώσει τις υποχρεώσεις προς το Δημόσιο και αυτό να πληρώνει με καθυστέρηση και άτοκα τις δικές του υποχρεώσεις που προκύπτουν από την επιστροφή φόρων ή από προμήθεια προϊόντων ή υπηρεσιών. Θα πρέπει επιτέλους να προχωρήσει άμεσα μια διαδικασία συμψηφισμού οφειλών για τους επιχειρηματίες οι οποίοι έχουν λαμβάνειν από το Δημόσιο ή από Οργανισμούς του Δημοσίου».