Δυναμική είναι η συνεργασία Ελλάδας-Αλβανίας, σε θέματα πολιτιστικού ενδιαφέροντος, μετά την πρόσφατη επίσκεψη της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη στην Αλβανία (22-25/5) και την συνάντησής της με την ομόλογή της Υπουργό κ. Elva Margariti.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο του 2021 η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων καθηγήτρια Ναταλία Πούλου υπέγραφε σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με την Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας με αντικείμενο τη συντήρηση του τοιχογραφικού διακόσμου του βυζαντινού ναού του Αγίου Νικολάου στο Μεσοπόταμο.
Πρόκειται για το καθολικό ενός μοναστηριού του 13ου αιώνα, που αποτελεί πολύ σημαντικό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής σχολής του Δεσποτάτου της Ηπείρου που αναπτύχθηκε στην ύστερη βυζαντινή περίοδο με έδρα την Άρτα. Στο εσωτερικό του διασώζει αποσπασματικά τοιχογραφικό διάκοσμο, αλλά και πολύ σημαντικά μαρμάρινα μέλη και μαρμαροθετήματα στα δάπεδα.
Το μνημείο έχει αναστηλωθεί πρόσφατα από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας και υπολείπεται η συντήρηση των τοιχογραφιών, των μαρμαροθετημένων δαπέδων και των μαρμάρινων μελών του, την οποία ανέλαβε να υλοποιήσει το ΕΚΒΜΜ με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας.
Ήδη το διάστημα 12-15 Ιουλίου βρίσκεται στο μνημείο επιτελείο ειδικών επιστημόνων με επικεφαλής τη διευθύντρια του ΕΚΒΜΜ δρ Φλώρα Καραγιάννη, αποτελούμενο από την αρχαιολόγο Χαρά Σαρρηγιαννίδου και συντηρητές του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας (Πάνος Αγγελίδης, Αλέξανδρος Λέκκας και Κατερίνα Φτίκου) υπό την επίβλεψη της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και μέλους του ΔΣ του ΕΚΒΜΜ δρ Μαρίας Μερτζάνη.
Το επιτελείο των ειδικών, μετά από σχετική άδεια των αλβανικών αρχών, μετέβη στο μνημείο όπου πραγματοποιούνται εξειδικευμένες έρευνες (laiser scanning, λήψεις με θερμοκάμερα, επιτόπια δείγματα καθαρισμού, δειγματοληψίες χρωστικών, εξέταση επιφανειών με ψηφιακό μικροσκόπιο κ.α.), που θα αξιοποιηθούν άμεσα στο πλαίσιο εκπόνησης της μελέτης συντήρησης.
Η μελέτη μετά την ολοκλήρωσή της θα υποβληθεί προς έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας και στη συνέχεια θα ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου συντήρησης από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων με δαπάνες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας.
Σε όλα τα στάδια οργάνωσης και σχεδιασμού του έργου υπήρξε εξαιρετική η στήριξη και συμβολή της Ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα.
