Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕMΕΣ προβάλλουν ως κλείσιμο του μικρού αφιερώματός τους “100 χρόνια από τη γέννηση του Ζαν Πιέρ Μελβίλ” τη Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου στις 21:30 στο θερινό σινεμά ΑΠΟΛΛΩΝ (Σαρανταπόρου 4 – Βασ. Γεωργίου, τηλ. 2310828642) το νεονουάρ του “Ο μεγάλος τυχοδιώκτης” (Γαλλία, 1963, έγχρωμη, 102’). Παίζουν: Ζαν Πολ Μπελμοντό, Σαρλ Βανέλ, Μισέλ Μερσιέ, Στεφανία Σαντρέλι.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη ανάλυση θα διανεμηθεί στους θεατές, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.
Το προς συζήτηση θέμα στο σεμινάριο για τον κινηματογράφο θα είναι: Τα μεγάλα δίπολα στο σινεμά: Σχέσεις πατέρα-γιου και αντίθεσης-μύησης.
Ένας πρώην αλεξιπτωτιστής αναλαμβάνει σωματοφύλακας ενός σκοτεινού γέρου τραπεζίτη. Όταν θα αποκαλυφθεί μια μεγάλη απάτη του δεύτερου, θα αναγκαστούν να φύγουν μαζί στο εξωτερικό.
Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ένας καλογυμνασμένος πρώην αλεξιπτωτιστής γίνεται μέτριος μποξέρ και στη συνέχεια αναλαμβάνει σωματοφύλακας ενός διάσημου, αλλά σκοτεινού, γέρου τραπεζίτη. Όταν θα αποκαλυφθεί μια μεγάλη απάτη του δεύτερου, θα αναγκαστούν να φύγουν μαζί στο εξωτερικό και για να αποφύγουν τη σύλληψη και για να παραλάβουν ένα μεγάλο χρηματικό ποσό που εκείνος είχε κρύψει. Ακολουθούν περιπέτειες και αντιπαραθέσεις μεταξύ τους, που φτάνουν στο σημείο της εχθρότητας και αντιπαλότητας.
Μια από τις πλέον αταξινόμητες και άγνωστες, αλλά υπέροχες, ταινίες του Μελβίλ, που διαθέτει μόνο κάποια ίχνη νουάρ, αλλά ιδίως είναι μια μοραλιστική σπουδή με στοιχεία κοσμοπολίτικης περιπέτειας. Όπως στις ταινίες Ο εφημέριος (1961) και Η σιωπή της θάλασσας (1949), ο Μελβίλ προσεγγίζει πολύ και αναπαράγει τέλεια την προβληματική του Μπρεσόν. Παράλληλα, υπάρχουν στοιχεία όπως η σχέση πατέρα-γιου, σοφίας-ανεμελιάς, ωριμότητας-επιπολαιότητας. Να μην περάσει απαρατήρητη και μια μικρή αναφορά στον Κάφκα, ενώ οι προβληματισμοί τύπου Αντονιόνι για την αδυναμία ανθρώπινης επικοινωνίας είναι φανεροί. Η εκδοχή ότι «επικοινωνώ σημαίνει ότι μέρος της κουλτούρας μου γίνεται κουλτούρα του άλλου» είναι πολύ σωστή, μια και στην αντίθετη περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος που μπορεί να φτάσει μέχρι το θάνατο (δες και τις επόμενες ταινίες του Ρεγκ). Οι αφηγηματικοί ρυθμοί είναι αργοί, ο διάλογος πυκνός, ενώ φανταστικοί στην κυριολεξία είναι οι ρόλοι του πατριάρχη του γαλλικού σινεμά Σαρλ Βανέλ και του ανερχόμενου τότε Ζαν Πολ Μπελμοντό. Τα σκυθρωπά ντεκόρ αντικατοπτρίζουν την ψυχική διάθεση των ηρώων, ενώ ο Ανρί Ντεκέ, με μια πεσμένη φωτογραφία και χαμηλούς φωτισμούς, καταγράφει το ψυχικό τοπίο των ηρώων, αλλά και την περιρρέουσα ιστορία που σκοντάφτει πριν να συναντηθεί με το νέο. Επιγραμματικά, μια από τις πλέον σπουδαίες δημιουργίες όλων των εποχών, που αντιστέκεται στην ταξινόμηση.»
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟΝ «ΜΕΓΑΛΟ ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗ»
Εξάλλου, σύμφωνα με τη Λέσχη, 10 λόγοι για να μη χάσετε τον Μεγάλο Τυχοδιώκτη είναι:
1. Γιατί πρόκειται για μια από τις πιο αταξινόμητες και άγνωστες ταινίες του Μελβίλ.
2. Γιατί ο Μελβίλ ξεκινάει από ένα ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα του Ζορζ Σιμενόν και καταλήγει σε ένα εξαιρετικό σενάριο που απομειώνει το αστυνομικό στοιχείο.
3. Για τις αναφορές σε Κάφκα, Αντονιόνι και Ρεγκ.
4. Για τα δίπολα πατέρας-γιος, σοφία-ανεμελιά, ωριμότητα-επιπολαιότητα.
5. Για την εξαιρετική εκδοχή του τι σημαίνει ουσιαστικά επικοινωνία, επειδή όταν δε συμβαίνει, παράγονται εχθρικές μορφές κουλτούρας.
6. Γιατί τα σκυθρωπά ντεκόρ, η “πεσμένη” φωτογραφία του Ανρί Ντεκέ και οι φωτισμοί δεν είναι απλά μια αίσθηση ωραιοποίησης αλλά μετατρέπεται σε σημασία.
7. Για την εξαιρετική άποψη του τι σημαίνει εξέλιξη και πόσο δύσκολα γεννιέται.
8. Γιατί για να νιώσουμε καλύτερα το νόημα της ταινίας, πρέπει να ειδωθεί σε σχέση με τον μοραλίστα Ρομέρ και τον υπαρξιακό φιλόσοφο Καμί.
9. Γιατί η ταινίας πρέπει να ειδωθεί και με τις δύσκολες ασπρόμαυρες ταινίες του Μελβίλ Ο εφημέριος και Η σιωπή της θάλασσας, αλλά και τη Μεγάλη στρατιά των αφανών ηρώων.
10. Γιατί η ταινία, σύμφωνα με το αίτημα του σύγχρονου σινεμά, ξεφεύγει από την ταξινόμηση και είναι ταυτόχρονα μια κοσμοπολίτικη περιπέτεια, ένα φιλμ νουάρ και μια αστυνομική ταινία.
Υ.Γ. Τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου στις 21.30 η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ προβάλλουν στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 ως άνοιγμα του νέου αφιερώματός τους Παρεκτροπές το αισθηματικό δράμα Μια αγάπη γεννιέται (1984).
